Club
Fortuna wordt gezien als een van de pioniers van het Nederlandse voetbal. De club vertolkte een belangrijke rol in het tot stand komen van het betaalde voetbal zoals we dat nu kennen. Een terugblik op de rijke historie van Fortuna en zijn voorgangers.
We gaan terug naar 1950. In dat jaar werd RKSV Sittardia opgericht, voortkomend uit een fusie tussen twee verenigingen uit Sittard. In de eerste seizoenen speelt de club -uitkomend in het geel en blauw- haar wedstrijden nog als amateurs. Op dat moment bestaat het profvoetbal nog niet in Nederland. Dat verandert vier jaar later.
Pioniers
In 1954 werd slechts enkele kilometers verderop de basis gelegd voor het Nederlandse profvoetbal. Dat gebeurt met de oprichting van Fortuna '54 door aannemer Gied Joosten. De ondernemer deed iets wat nog niet eerder was gebeurd; hij betaalde spelers om in het groen-wit te spelen. Gevestigde namen als Frans de Munck, Cor van der Hart, Bram Appel en Bart Carlier streken neer in Geleen. Daarmee stond de club aan de basis van het betaalde voetbal in Nederland.
Fortuna '54 speelde in eerste instantie onder de vlag van de NBVB, de tegenhanger van de KNVB. De bond hield tot dan toe het profvoetbal tegen. Dit veranderde na de fusie enkele maanden later. Joosten was op dat moment eveneens voorzitter van de NBVB. De competitie werd door de samensmelting afgebroken, op dat moment stond de Geleense equipe bovenaan. In het seizoen 1954/1955 werd -verdeeld over vier klassen- voor het eerst profvoetbal gespeeld in Nederland.
Eredivisie, bekers, degradatie en fuseren
In het seizoen 1956/1957 werd de Eredivisie opgericht. Fortuna '54 eindigde het seizoen daarvoor op een derde plaats in de hoofdklasse, waarmee een plek in de nieuwe competitie werd afgedwongen. In het eerste Eredivisie-seizoen werd een knappe tweede plaats behaald, achter landskampioen Ajax, en werd de KNVB Beker in de wacht gesleept. Het bekertoernooi werd in 1963/1964 opnieuw gewonnen. In dezelfde periode schipperde buurman RKSV Sittardia tussen het hoogste niveau en de Eerste Divisie.
Door de jaren heen werden de sportieve prestaties in zowel Sittard als Geleen minder. In 1968 sloeg uiteindelijk het noodlot toe. Fortuna ’54 stond er financieel niet rooskleurig voor en degradeerde van het hoogste niveau, waarna een fusie met het eveneens gedegradeerde Sittardia noodzakelijk was. De gefuseerde clubs gingen verder onder de naam FSC, het huidige Fortuna Sittard. Het verblijf in de Eredivisie werd door het terugtrekken van Xerxes/DHC nog met één seizoen verlengd, maar uiteindelijk gleed de ploeg in 1969 alsnog af naar het tweede niveau in Nederland.
Wij gaan Europa in!
De eerste jaren na de degradatie verliepen sportief moeizaam en werd een degradatie naar de Tweede Divisie ternauwernood voorkomen. Het geel-groene deel van Limburg moest uiteindelijk veertien jaar wachten op een terugkeer op het hoogste niveau. In 1982 promoveerde Fortuna naar de Eredivisie, waar het uiteindelijk elf seizoenen zou spelen. In deze periode werd onder leiding van Frans Körver de bekerfinale gehaald, waarin Feyenoord met 1-0 te sterk bleek.
Ondanks het verlies hield Fortuna een tastbare herinnering over aan het bekertoernooi, namelijk een ticket voor de Europacup II. Het leverde prachtige affiches op tegen FC Kopenhagen en Wisla Krakow. Het absolute hoogtepunt volgde in de kwartfinales, waarin de Sittardse formatie werd gekoppeld aan de Engelse grootmacht Everton. De club uit Liverpool won over twee wedstrijden en zou het toernooi uiteindelijk winnen. De successen zorgden voor volgepakte tribunes in Stadion De Baandert.
Diepe dalen
Na deze goede jaren gleed Fortuna beetje bij beetje weg. Het resulteerde in een degradatie in 1993. Het verblijf in de Eerste Divisie bleef beperkt tot twee seizoenen. In die periode begon de jeugdopleiding te floreren en werden de eerste vruchten daarvan geplukt. Bij de promotie maakten onder meer Mark van Bommel en Fernando Ricksen deel uit van de selectie. Enkele jaren later maakte de voetbalwereld ook kennis met Kevin Hofland. Met de verdediger binnen de gelederen reikte Fortuna in 1999 opnieuw tot de bekerfinale. Ditmaal was Ajax te sterk: 2-0.
Het was het laatste hoofdstuk in een succesvolle periode, in 2002 volgde opnieuw een degradatie. Deze keer dreunde de klap jaren door. De club zakte steeds dieper in het moeras met financiële problemen en sportieve tegenslagen. In 2009 raakte de club zelfs even haar proflicentie kwijt, een beslissing die de burgerrechter terugdraaide. Kort daarvoor hadden supporters met de stichting Trots op Fortuna de schuldenlast al flink teruggedrongen. De financiële situatie zou ook in de jaren daarop nog parten spelen.
Nieuwe tijdperk
In 2016 werd Isitan Gün de nieuwe grootaandeelhouder van Fortuna. Met de Turkse investeerder aan het roer kreeg Fortuna weer kleur op het gezicht. Zonder drastische veranderingen door te voeren, onderging de club een metamorfose. Met een gedegen plan en een innovatieve benadering werd in 2018 -enigszins verrassend- promotie bewerkstelligd. Daarmee keerde Fortuna na zestien jaar terug op het hoogste niveau, waar het tot op heden nog altijd speelt.
Momenteel is de club bezig met het schrijven van een nieuw hoofdstuk in de rijke historie van Fortuna. Met het toetreden van Principion Holding (2021) zijn de ambities naar boven bijgesteld. Daarnaast werd Fortuna Vrouwen verwelkomd, uitkomend in de Azerion Vrouwen Eredivisie. Een ding kunnen we dan ook met zekerheid stellen; nieuwe hoofdstukken worden geschreven!
Fortuna. Pioneers of Dutch Football.